ÇİĞDEM YILMAZ- Hava akımının aniden bozulmasıyla meydana gelen türbülanslar, uçakları sallıyor ve metrelerce irtifa kaybetmelerine neden oluyor. Singapur Havayolları’na ait Boeing 777 uçağı geçen hafta şiddetli türbülansa girince yaşanan kaosta bir yolcu ölmüş, 104 yolcu yaralanmıştı. Pazar günü da Katar Havayolları’na ait Boeing yolcu uçağı Türkiye üzerindeyken türbülansa girdi ve 12 kişi yaralandı. Uzmanlar türbülansları Milliyet’e değerlendirdi.
‘Atmosfer değişiyor’
CNN Türk Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen: “İki tür türbülans var. Biri açık hava türbülansı, diğeri bulut türbülansı. Bu türbülanslar rotaya ilişkin meteorolojinin raporuna yansır. Türbülans riskli bulut varsa uçak pilotları o bulutlara girmezler. Açık hava türbülansları da jet akımlarının (kuvvetli rüzgarların olduğu yerler) çatal yaptığı bölgelerde ve dağ dalgalarında oluyor. Sıradağların olduğu yerlerde türbülans görülme olasılığı daha fazla. Açık hava türbülansları son dönemde küresel ısınmaya bağlı sıcaklık ve rüzgarlarla arttı. Rüzgarla dağ dalgaları da artıyor ve kuvvetleniyor, atmosferdeki karışımlar değişiyor. Uçuştan önce meteorolojiden bu bilgiler alınırsa, risk en aza indirilir. Türkiye’nin türbülans haritası da günlüktür ve her üç saatte bir değişir. Uçuş saatine yakın bu veriler alınmalı. Çünkü, açık hava türbülansları uçak radarı tarafından görülmez.”
‘Geçiş sürati düşürülür’
Emekli Kaptan Pilot ve Kaza İnceleme Uzmanı Eyüp Turşucu: “Türbülanslar ani sıcaklık değişimlerine bağlı olarak oluşuyor. Ama şurada görülür burada görülmez diye bir türbülans haritası yok. Türbülans alanları uçuştan önce alınır ve one göre rota belirlenir. Türbülans pırıl pırıl bir havada da olabilir, görmeniz mümkün değil. Ancak bulutların yapısına göre türbülans olma ihtimali görülür ve önlem alınır. Rota değiştirilir, daha önceki uçaklardan alınan bilgilerle irtifa değişikliği yapılır. Türbülans geçiş sürati vardır. Her uçağın tipine göre bu sürat farklılık gösterebilir. Bu türbülans alanlarından geçiyorsak, süratimiz türbülans geçiş süratine düşürülür. Böylece türbülansın uçağı etkileme durumu aza indirilir.”
